Từng là công nhân hầm lò, NSND sớm bộc lộ tài năng qua phong trào quần chúng và trở thành giọng opera xuất sắc của làng nhạc Việt. Hơn cả những danh hiệu, điều ông tâm đắc trong cuộc đời làm nghệ thuật là sự nghiệp “trồng người”.

Tượng đài của nền âm nhạc Cách mạng Việt Nam

NSND Quang Thọ tên thật là Nguyễn Văn Thọ, ông sinh ra trong một gia đình có đông anh em ở Hạ Long, Quảng Ninh. Năm ông lên 4 t.uổi, cả gia đình chuyển đến sống tại thành phố Cẩm Phả. Vừa học hết lớp 8 (hệ 10 năm), gia đình khuyên ông nghỉ học để đi làm, đỡ đần bố mẹ nuôi các em.

Là anh trai cả trong nhà, ông tạm gác việc học, xin việc tại phòng Cơ điện của Mỏ than Cọc Sáu. Ông phải khai tăng hai t.uổi để đủ điều kiện làm công nhân. Trong quá trình làm việc ở hầm lò, NSND Quang Thọ sớm bộc lộ tài năng qua phong trào quần chúng và trở thành giọng opera xuất sắc của làng nhạc Việt.

Giọng ca của ông cất cao trong những căn hầm tối, giữa màn đêm, dưới làn mưa bom bão đạn.

Đầu năm 1971, ông rời Quảng Ninh, gia nhập đoàn văn nghệ xung kích vùng mỏ, đi dọc chiến trường biểu diễn phục vụ cán bộ chiến sĩ.

Nhờ sự cống hiến không ngừng nghỉ, tài năng của NSND Quang Thọ được ghi nhận bằng các Huy chương Vàng trong các hội diễn toàn quốc nhiều năm, với 3 g.iải t.hưởng lớn trong các cuộc thi âm nhạc quốc tế, Quang Thọ đã vinh dự được phong tặng danh hiệu NSƯT năm 1993 và NSND năm 2001. NSND Quang Thọ là Chủ nhiệm Khoa thanh nhạc – Nhạc viện Hà Nội từ năm 2000 đến năm 2008 thì nghỉ hưu. Năm 2007, ông đã mở Trung tâm đào tạo âm nhạc Quang Thọ.

Sau nhiều năm cống hiến trong âm nhạc nước nhà ông đều để lại dấu ấn riêng đậm nét trong từng ca khúc, trường ca mà ông thể hiện như: “Sông Lô”, “Ta tự hào đi lên ôi Việt Nam” của nhạc sĩ Chu Minh, “Hà nội niềm tin và hy vọng”, “Sơn nữ ca”, “Lá đỏ”, “Hướng về Hà Nội”, “Tình ca”, “Tâm tình người thuỷ thủ”…

Không chỉ nổi tiếng với những ca khúc nhạc cách mạng, khi còn đứng trên bục giảng Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, NSND Quang Thọ còn là thầy của những ca sĩ tài năng và được công chúng ngưỡng mộ. Nhờ ông mà đã có rất nhiều thế hệ học trò trưởng thành và trở thành những ca sĩ có tiếng, phải kể đến như: Tùng Dương, Khánh Linh, NSND Trung Kiên, NSND Trần Hiếu, NSƯT Lô Thanh, Đăng Dương…

Đăng Dương chia sẻ: “Trong những năm đầu tôi học thanh nhạc, thầy Quang Thọ đã trực tiếp dìu dắt tôi. Thầy hiểu rất rõ những gì tôi thiếu hụt để bồi đắp. Thầy vô cùng tình cảm và kiên trì với từng học trò của mình. Nếu không có thầy, tôi không thể trở thành một nghệ sĩ có nền tảng vững chắc như hôm nay”. Ngoài ra, nam ca sĩ còn tiết lộ, nghệ sĩ Quang Thọ cũng chính là người gợi ý ghép nhóm “tam ca nhạc đỏ” gồm Đăng Dương, Trọng Tấn và Việt Hoàn.

Còn với Tùng Dương, trong ký ức của anh, NSND Quang Thọ là người thầy nghiêm khắc nhưng giàu tình cảm, ân cần. Ông đã dìu dắt Tùng Dương hơn 10 năm tại Học viện Âm nhạc Quốc gia. Sau này, dù không đi theo dòng nhạc thính phòng nhưng nam ca sĩ vẫn chịu ảnh hưởng rất lớn từ người thầy của mình.

Là một trong những giọng ca lớn của dòng nhạc chính thống và âm nhạc Việt Nam, NSND Quang Thọ đã có sự nghiệp âm nhạc trải dài suốt gần 60 năm. Tên t.uổi của NSND Quang Thọ được nhiều thế hệ biết đến và trân quý. Nói về công việc ca hát, ông quan niệm mỗi giọng hát là một màu sắc.

Với vai trò nâng đỡ, định hướng, ông luôn khuyến khích mỗi ca sĩ trẻ phát triển cá tính, rèn luyện bản lĩnh sân khấu. Trước mỗi học trò, NSND Quang Thọ tận tình hướng dẫn, chỉ ra những điểm yếu cần khắc phục, và những điểm mạnh cần phát huy…

Nửa thế kỷ ca hát và giảng dạy, hành trình từ người thợ mỏ đến nghệ sĩ nhân dân không thiếu những gập ghềnh nhưng NSND Quang Thọ đã đi trên một con đường âm nhạc đẹp. Hơn cả những danh hiệu, tiếng hát của ông được coi là một trong những giọng ca hàng đầu của dòng nhạc chính thống, là cội rễ của thính phòng cổ điển Việt Nam.

Cuộc sống bình yên bên bà xã ở t.uổi xế chiều

Không chỉ thành công rực rỡ trong âm nhạc, NSND Quang Thọ còn có cuộc sống hôn nhân viên mãn bên bà xã Ngọc Thanh. Được biết, bà Ngọc Thanh từng là một diễn viên múa của Câu lạc bộ Thành đoàn, sở hữu nhan sắc xinh đẹp, dịu dàng. Cả hai đã gắn bó bên nhau gần 40 năm.

Trong mắt nghệ sĩ Quang Thọ, vợ ông là người tháo vát, đảm đang, hết lòng yêu thương chồng và con cháu. Nhờ có hậu phương vững chắc, ông có thể chuyên tâm cống hiến cho sự nghiệp nghệ thuật.

Thừa hưởng gen của cha, hai con trai của nghệ sĩ Quang Thọ đều theo nghiệp âm nhạc, là những người thầy giảng dạy tại các trường văn hoá nghệ thuật. Con trai lớn của ông là Quang Tú đang dạy hát tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, còn con trai thứ hai Quang Tùng là trưởng một bộ môn Guitar tại một trường sư phạm nghệ thuật.

Hiện tại, nghệ sĩ Quang Thọ đang sống cùng vợ ở Hà Nội. Hai con trai ông sống riêng ở chung cư. Sau khi vượt qua bạo bệnh vào cuối năm 2020, hàng ngày ông được bà xã Ngọc Thanh chăm sóc sức khoẻ chu đáo. Thỉnh thoảng cuối tuần, vợ chồng nam nghệ sĩ xuống nhà 2 con trai để thăm, ăn uống và dạy dỗ các cháu nội.

Dù đã ở t.uổi U80 nhưng giọng hát của NSND Quang Thọ vẫn khỏe khoắn và nguyên vẹn cảm xúc như xưa. Gần đây, ông tham gia liveshow âm nhạc quy tụ những giọng ca hàng đầu Việt Nam như Thanh Lam, Đào Tố Loan, Lan Anh, NSND Quốc Hưng, Quang Hà…