Nhiều nghịch lý tồn tại bên trong điện ảnh Việt, nổi cộm nhất là câu chuyện phim nghệ thuật – phim giải trí với sự thất bại của Đất Rừng Phương Nam và Nhà Bà Nữ trong các liên hoan phim.

Phim doanh thu 4 tỷ vượt mặt 400 tỷ ở địa hạt “giải thưởng”

Sau khi xem Tro Tàn Rực Rỡ của đạo diễn Bùi Thạc Chuyên, Trấn Thành cảm thán viết trên trang cá nhân: “Tro Tàn Rực Rỡ thực sự là một phim quá nghệ thuật. Ngôn ngữ điện ảnh đỉnh cao. Xin gửi sự kính trọng của Trấn Thành đến đạo diễn Bùi Thạc Chuyên. Anh quá giỏi! Thật sự bái phục”.

Trấn Thành từng dành nhiều lời có cánh cho người đàn anh.

Trấn Thành dành sự kính trọng cho Bùi Thạc Chuyên nhưng Tro Tàn Rực Rỡ không thu hút được số đông khán giả. Doanh thu của phim đạt 4 tỉ sau khi rời rạp. Đây là nỗi khổ chung của dòng phim nghệ thuật, phim tác giả, khi kén người xem, và không có được sức công phá màn ảnh như những phim giàu tính giải trí.

Mới đây, bộ phim Tro Tàn Rực Rỡ nhận giải thưởng Bông sen vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 23. Ngoài ra, phim còn đạt các giải quan trọng như: giải Đạo diễn xuất sắc thuộc về Bùi Thạc Chuyên, giải Âm nhạc xuất sắc cho nhạc sĩ Tôn Thất An, giải Quay phim xuất sắc được trao cho Nguyễn K’Linh; giải Nam diễn viên phụ xuất sắc thuộc về Lê Công Hoàng.

Trong khi đó, hai bộ phim đình đám có sự tham gia của Trấn Thành là Đất Rừng Phương Nam thu hơn 140 tỷ, Nhà Bà Nữ giữ kỷ lục phòng vé với 458 tỷ nhưng vẫn trắng tay tại Liên hoan phim Việt Nam.

Hai phim của Trấn Thành “trắng tay” trên đường đua giải thưởng.

Tại giải Cánh Diều 2023, Tro Tàn Rực Rỡ cũng đại thắng với 4 giải thưởng bao gồm: Phim truyện điện ảnh xuất sắc, Đạo diễn xuất sắc, Nữ phụ xuất sắc (NSƯT Hạnh Thúy), Quay phim xuất sắc. Đây cũng là phim điện ảnh thắng nhiều giải thưởng nhất tại mùa giải năm nay.

Nghịch lý phim nghệ thuật – phim giải trí

Danh sách đề cử Oscar hạng mục “Phim xuất sắc” cũng thường xuyên thiếu vắng những bom tấn “siêu anh hùng” của Marvel, D.C dù những bộ phim này thường có doanh thu tính bằng tỷ đô. Đơn cử có thể nhắc đến Avengers: Endgame của Marvel với doanh thu gần 2,8 tỉ USD đã vượt qua siêu phẩm Titanic, áp sát Avatar 1 của James Cameron để lọt vào danh sách những bom tấn có doanh thu cao nhất mọi thời đại.

Những bộ phim này thường chỉ được tranh giải ở hạng mục Hòa âm, Phục trang, Kỹ xảo… Đây là vấn đề gây tranh cãi suốt thời gian dài. Bên cạnh đó, vẵn có những phim làm được cả hai điều: doanh thu cao và thắng giải. Nổi  bật có thể kể đến bộ phim Hàn Quốc mang tên Parasite (Ký sinh trùng).

Kể cả khi giành Cành cọ Vàng tại Liên hoan phim Cannes, Ký Sinh Trùng vẫn được cho rằng là một bộ phim nghệ thuật khó tiếp cận. Sau đó, phim thành công vang dội trên toàn cầu, thu về hàng trăm triệu USD. “Parasite là tác phẩm có thông điệp mang tính toàn cầu, giúp người xem hiểu được những giá trị thật của điện ảnh”, vì thế đã ẵm trọn 4 tượng vàng danh giá của Oscar.

Với sự phát triển của điện ảnh Việt Nam, trong những năm qua dòng phim nghệ thuật đã có sự gia tăng cả về chất và lượng. Ở đó, nhiều bộ phim nghệ thuật ngay khi ra mắt đã được giới chuyên môn đánh giá cao và bước đầu gặt hái được những thành công tại các liên hoan phim (LHP) trong nước và quốc tế.

Tuy nhiên, tình trạng chung của dòng phim nghệ thuật đó là khi rạp luôn rơi vào tình trạng ế ẩm, với những suất chiếu khiêm tốn và rời rạp trong thời gian ngắn. Tới nay, chỉ có bộ phim Ròm của đạo diễn Trần Thanh Huy là đạt được con số khá ưng ý khi ra rạp là 63,9 tỷ đồng.

Ròm là bộ phim nghệ thuật duy nhất thu về con số chục tỷ.

Trấn Thành thừa nhận anh làm Nhà Bà Nữ hay Bố Già với mục đích tiếp cận thị trường, tiếp cận thị hiếu của số đông khán giả. Sau khi thắng lớn về doanh thu với 2 dự án phim này, Trấn Thành cho biết, anh sẽ hướng đến dòng phim nghệ thuật.